Start vorming nieuw College op basis van verkiezingsuitslag met respect voor de kiezer of op basis van old boys network?

En aansluitend bijdrage SBV tijdens duidingsdebat op 31 maart 2022.

De verkiezingsuitslag geeft duidelijk aan dat de Vlaardingse kiezers aan vijf partijen het grootste vertrouwen geven. VVD, GL, Ons Vlaardingen, SP, en VV2000/Leefbaar Vlaardingen, waarbij de VVD met nipt verschil als winnaar uit de bus is gekomen.

Het is gebruikelijk dat de winnaar in een openbare vergadering aan alle lijsttrekkers de vraag stelt wat of de duiding volgens hen van de verkiezingsuitslag is en of er belangstelling is deel te nemen aan de onderhandelingen. Aansluitend geeft de winnaar dan aan op welke wijze hij/zij een coalitie wil gaan vormen.

De start daarvan is over het algemeen een individueel gesprek met alle partijen, waarna de winnaar tot een besluit komt om met een aantal de onderhandelingen te starten. Dit alles onder leiding van de winnaar.
De Burgemeester heeft hierin geen rol.

In Vlaardingen is deze keer door de winnaar, de VVD, gekozen voor een andere aanpak. Namelijk inzetten van een verkenner van VVD-huize. Daar is op zich niks mis mee.

Wat vind ik wel opmerkelijk?
De verkenner heeft op 1 dag met alle 14 lijsttrekkers een gesprek van 30 minuten gevoerd, waarvan het conceptverslag reeds de dag erop ter beschikking was.

Je kunt je afvragen, gezien de korte tijd die hiervoor is uitgetrokken, of de gesprekken voldoende uitgediept zijn. Of, zoals veel gehoord, slechts voor de bühne waren.

Hoewel de verkiezingsuitslag kristalhelder is en de verwachting is dat de winnaar, de VVD, als eerste gesprekken aangaat met zijn collega-winnaars, die eveneens 4 zetels hebben behaald – dat is totaal 20 zetels en dat is een meerderheid -, komt de verkenner met een geheel ander advies.
Zijn advies gaat niet uit van de keuze van de kiezers, maar de keuze van het college 2019-2022 om toch vooral een doorstart te willen maken.
Dus de VVD, GL, VV2000/Leefbaar Vlaardingen, CDA en D66. Opgeteld 17 zetels. Oeiii … dat is geen meerderheid. Daarom maar snel gekozen voor aanvulling met de CU/SGP om wel tot een meerderheid te komen van 19 zetels.

Uit alles blijkt dat de vorige coalitie het ontzettend betreurt niet met z‘n vijven voldoende zetels te hebben behaald om tot een meerderheid te komen.
Heel bijzonder dat er blijkbaar tijdens die korte verkennende gesprekken al een definitieve keuze voor de CU/SGP met 2 zetels is gemaakt terwijl alle 2-pitters en 1-pitters de beoogde coalitie ook aan een meerderheid hadden kunnen helpen.

De ongekende snelheid waarmee e.e.a. is gegaan kan niet anders dan betekenen dat de vorige coalitie er al op hoofdlijnen uit is om tot een nieuwe coalitie 2022-2026 te komen. De CU/SGP mag meedoen, maar zal zich ongetwijfeld moeten aanpassen aan de rest? Hoe noemen ze dat? Slikken of stikken?

En het Raadsbesluit lag óók al klaar om, direct na het duidingsdebat in de Raadsvergadering van donderdag 31 maart, twee informateurs aan te wijzen. Wat mij betreft heel raar dat dit via een raadsbesluit gaat. Het aanwijzen van informateurs kan in overleg met de beoogde onderhandelingspartijen, maar is uiteindelijk toch echt aan de winnaar en niet aan de voltallige gemeenteraad.

Nog even terug naar het op voorhand uitsluiten van 2 mede winnaars met 4 zetels. De SP en ONS Vlaardingen. De uitsluiting van deze partijen getuigt sowieso niet van respect voor de kiezer. Waarbij de motivatie om deze 2 partijen uit te sluiten grote zorgen baren.

Het lijkt namelijk te gaan om personen en niet om de partijen. Vertrek van SP Hoekstra en ONS Vlaardingen Hoogendijk wordt o.a. als onbetrouwbaar gekwalificeerd. Oud zeer dat blijkbaar niet is opgeruimd en dus partijen om persoonlijke redenen uitsluit.

Het lijkt er, wat mij betreft, toch op dat de pot de ketel verwijt.

Want laat ik even in herinnering brengen welke incidenten, die te maken hebben met het fenomeen vertrouwen, er óók gespeeld hebben in de periode tussen 2018-2022.

• Fractie voorzitter D66 wordt ontmaskerd als trol. Met een excuus in de Raad wordt de kwestie als afgedaan beschouwd.
• Installatie van nieuw College in mei 2019 met een ambitieus coalitieakkoord. In september bleek er opeens sprake te zijn van een structureel tekort van 5 miljoen euro. Opmerkelijk dat dit structurele tekort niet aan de orde is gekomen voorafgaand aan de installatie van het nieuwe College. Het tekort is overigens snel daarna opgelopen tot structureel ruim 25 miljoen euro. Vlaardingen komt dan onder preventief toezicht van de Provincie.
• College lijkt in 2019 achter het vertrek van burgemeester Jetten te zitten, waarvan de redenen nooit bekend zijn geworden. De oppositie en de vertrouwenscommissie zijn niet vooraf geïnformeerd door het College van het op handen zijnde vertrek van deze Burgemeester.
• Wethouder Nieuwland D66 vraagt om onduidelijke redenen uitstel van verhuisplicht naar Vlaardingen. Snel daarna wordt duidelijk dat hij heeft gesolliciteerd naar de functie van Burgemeester en is voorgedragen. De architect van een herstelplan om ruim 25 miljoen euro te bezuinigen vertrekt nog voordat de eerste stap in de uitvoering is gezet. Een wethouderschap van net iets meer dan een jaar.
• Wethouder Bijl D66, beoogd uitvoerder van het Herstelplan, vertrekt na net iets minder dan een jaar. Hij wordt elders waarnemend burgemeester.

Tja, ouwe koeien uit de sloot halen is altijd een zwaktebod. Maar in de huidige omstandigheden nodig om de gezochte motivatie om 2 winnaars uit te sluiten van de eerste onderhandelingsronde in perspectief te zetten.

En niet in het minst om aan te geven dat Vlaardingen absoluut niet gebaat is met de vorming van welke coalitie dan ook, zo lang het oude zeer niet is opgeruimd.

Voor StadsBelangen Vlaardingen geldt dat wij met onze ene zetel ook het verschil in de gemeenteraad zouden kunnen maken. Die ene zetel zou de beoogde doorstart van de oude coalitie tot een meerderheid van 18 zetels kunnen brengen. Het mag duidelijk zijn dat SBV niet is uitgenodigd en ook niet voornemens is zich in de kijker te spelen als serieuze kandidaat.

De verkenners zijn nu aan zet.
Ik verwacht snel de mededeling dat aan de formatie kan worden begonnen zodat het old boys network samen met de CU/SGP geïnstalleerd kan worden als College 2022-2026.

De uitgesproken bijdrage van SBV tijdens het Duidingsdebat 31 maart 2022:

Voorzitter,
Mogelijk dat mijn bijdrage wordt gezien als mijn maidenspeech. Dan is interrumperen feitelijk niet toegestaan. Gezien het belang van het debat zie ik graag af van de bescherming niet onderbroken en/of bevraagd te mogen worden.
Voorzitter, allereerst onze felicitaties aan de winnaar, de VVD.
Net zo goed als voor alle partijen die kans hebben gezien vertegenwoordigd te zijn in onze gemeenteraad. En laten we vooral niet miepen over de versnippering, want zo zit de democratie nu eenmaal in elkaar. Feitelijk zitten hier niet 14 fracties, maar 35 gekozen raadsleden zonder last of ruggespraak.
SBV 2.0 is trots op haar ene zetel, maar tegelijkertijd zeer bezorgd over de zeer geringe opkomst. De politiek is meer en meer de “ver van mijn bedshow” geworden in Vlaardingen. En dat is echt niet goed.
Wij hebben allemaal onze rol daarin. Wij de gemeenteraad, de volksvertegenwoordigers, de voorzitter van de gemeenteraad, het College en ook de griffier.
Het goed in positie zetten van de gemeenteraad, dus coalitie EN oppositie, is cruciaal.
Chapeau voor de partijen die bereid zijn een akkoord op te stellen en dus ongetwijfeld wat water in de wijn zullen moeten doen.
Maar ook chapeau voor de oppositie. Zij verdienen het om als gelijkwaardige gesprekspartner gezien te worden. Partijen die constructief kritisch het College zullen volgen. Waarbij een debat op inhoud de rode lijn is. En vooral niet een debat op de persoon.
SBV pleit voor respect van de afwijkende politieke mening. Welke dan ook. In deze zaal zitten immers gekozen raadsleden. Respect voor hun kiezers is minimaal vereist.
Na mijn vertrek in 2018 ben ik de gemeenteraad serieus blijven volgen. En ik kan u aanraden dat ook ’s een periode te doen. Pas dan ervaar je hoe de politiek binnenkomt bij onze inwoners en ondernemers.
Politiek opereren vanaf een eiland is niet DE manier om onze inwoners en ondernemers enthousiast te maken en te houden voor de, soms vergaande politieke besluiten, die hier in deze zaal worden genomen. SBV zal haar uiterste best doen bij te dragen aan het slechten van het brede water dat tussen dit politieke eiland ligt en het vasteland van onze inwoners en ondernemers.
Voorzitter, SBV heeft deelgenomen aan de verkennende gesprekken met de heer Opstelten. Daarbij hebben wij onze bijdrage schriftelijk achtergelaten.
Een korte samenvatting is overgenomen in het rapport, een enkel punt niet.
Daarom Voorzitter nog het volgende:
De uitslag van de verkiezingen is kristalhelder. De Vlaardingse kiezer heeft 5 partijen zodanig gesteund dat zij alle vijf vier zetels hebben gekregen. 5×4 zonder telraam = 20 zetels. Zie aan: een mooie meerderheid om een coalitie te vormen.
Alleen al vanuit respect naar de kiezer lijkt het SBV niet meer dan logisch voor de winnaar, de VVD, om zich met z‘n vijven terug te trekken en te onderhandelen richting een akkoord op hoofdlijnen.
Wij wensen de VVD een constructieve onderhandelingsperiode toe waarbij het belang van de stad zichtbaar prevaleert boven welk partijbelang dan ook. Voortvarendheid en daadkracht is geboden, maar een weekje meer of minder om tot een goed gedragen coalitie te komen zal SBV niet veroordelen.
Het advies van de verkenner, voorzitter, luidt totaal anders op basis van 14 gesprekken, van max 30 minuten, met 14 lijsttrekkers op 1 dag.
Heftig … SBV had alle begrip gehad voor het feit dat de verkenner meer tijd was gegund.
De samenvattingen van deze korte gesprekken tonen duidelijk aan dat de winnaar, de VVD, niet voornemens is de onderhandelingen te starten met zijn 4 collega-partijen met eveneens 4 zetels.
Er liggen te veel struikelblokken uit de afgelopen periode, begrijpen wij, om zo maar overheen te stappen. Dat is mogelijk, maar het is zeer gewenst om die struikelblokken uit de weg te ruimen. Opnieuw een periode beginnen waarin oud zeer de boventoon voert lijkt SBV het aller-slechtste wat wij als gemeenteraad de stad kunnen bieden.
Wij roepen dan ook de VVD nadrukkelijk op te starten met de groep van de 5 winnaars. Aan deze 5 winnaars hebben de Vlaardingers duidelijk hun vertrouwen gegeven. Het is nu aan deze 5 winnaars dat vertrouwen niet te beschamen.
En dan nog even dit:
Wij gaan ervan uit dat, als de onderhandelingen positief verlopen, er wethouders zullen worden voorgesteld. Wat SBV betreft maximaal 4. Dat dit mogelijk is bewijst de afgelopen periode.
En het is het dringend advies van SBV dat de beoogde wethouders, voorafgaand aan hun installatie, in het openbaar bevraagd kunnen worden over hun intenties cq ambities.
En hierbij Voorzitter, roept SBV ook op tot het kennis kunnen nemen van het integriteitsonderzoek van de beoogde wethouders inclusief de eventuele nevenfuncties van betrokkenen.
Er is een giga klus te klaren in Vlaardingen waarbij de beoogde wethouders niet in de weg gezeten mogen worden door mogelijke onduidelijkheden rondom hun persoon. Dergelijke incidenten hebben zich de afgelopen periode veel te veel voorgedaan.
SBV kruist zo nodig graag de politieke degens, maar daar moet het wel bij blijven. Als persoon dienen de wethouders boven elke verdenking dan ook te staan.
En dan nóg 4 … ja VIER hartenwensen van SBV die tijdens de onderhandelingen wat ons betreft aan de orde dienen te komen.

1. SBV ziet uit naar een coalitie-akkoord op hoofdlijnen.
2. Wij hopen dat deze periode er nu ECHT werk gemaakt wordt van raadsvoorstellen, waarin meerdere keuzes voorgelegd worden aan de gemeenteraad!
   Zo goed als het College ook vanuit de ambtelijke organisatie meer keuzes krijgt voorgelegd.
   SBV is ervan overtuigd dat een “keuzemenu” een verhelderend debat zal opleveren waardoor besluitvorming met standaard “18 – 17” niet aan de orde van de dag is.
3. Besluit als vast onderdeel in uw raadsvoorstellen het item “participatie” op te nemen. Maak gebruik van de vastgestelde beleidsnota inclusief de participatieladder. Onze inwoners en ondernemers weten dan waar ze aan toe zijn! Verwachtingsmanagement is tot nu toe niet de beste kwaliteit van de Vlaardingse Colleges.
4. Wij verwachten in het akkoord op hoofdlijnen duidelijk een aantal zaken terug te lezen. Zoals de opvang van de Oekraïners, die mogelijk veel langer gaat duren dan wij ons nu kunnen bedenken. Vlaardingen zal haar steentje moeten bijdragen. Tegelijkertijd kent Vlaardingen ontzettend veel ingewikkelde lokale problemen. Financiële stand van zaken die nog steeds niet duidelijk is. De wethouder financiën had beloofd eind maart een actuele stand van zaken te geven. En die is vanmiddag laat (31-3) inderdaad binnen gekomen. Net op de laatste dag.

Het herstelplan is bij lange na nog niet uitgevoerd en bovendien zijn een aantal bezuinigingen als onuitvoerbaar bestempeld.
Het College 2018-2022 heeft gemeend de kosteloze 2e begrotingsscan, uit te voeren door de Provincie, af te wijzen. Voor SBV onbegrijpelijk.
De woningbouwopgave waar wij voor gesteld staan, het sociaal domein met haar specifieke financiële problemen. En Corona op de lange termijn.
Al met al voorzitter, wat SBV betreft, prioriteit nummer 1: terug naar de kerntakendiscussie. Er zullen om Vlaardingen weer op de kaart te zetten, zoals Vlaardingen verdient, hele lastige keuzes gemaakt moeten worden en uitgevoerd. Zet met het op te stellen coalitieakkoord de stip op de horizon! Enthousiasmeer, met overgave, de gehele gemeenteraad en onze stad die stip te bereiken.
Wij zijn voornemens het te vormen College met een goed doordacht College-akkoord inclusief Wethouders, die voor 100% gaan voor Vlaardingen, constructief te steunen.
En SBV vraagt er eigenlijk helemaal niet zoveel voor terug. Slechts de vraag aan het te vormen College onze volksvertegenwoordigende en kaderstellende rol, budgetrecht EN controlerende taak 100% te respecteren.